Wózki widłowe, nazywane oficjalnie wózkami jezdniowymi podnośnikowymi, podlegają kontroli Urzędu Dozoru Technicznego. Wynika stąd szereg obowiązków, takich jak rejestracja, odbiór techniczny, prowadzenie dokumentacji wszelkich napraw i modernizacji oraz dokonywanie różnego typu przeglądów. Wyjaśniamy, kiedy i jakie prace serwisowe należy wykonać, aby móc zgodnie z przepisami eksploatować wózek widłowy.
Rodzaje badań i przeglądów, które powinien przejść wózek widłowy, określa Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.
Najważniejszym badaniem, jakie musi przejść każde urządzenie objęte dozorem, jest odbiór UDT.
Kiedy wykonuje się odbiór UDT wózka widłowego?
Przeprowadzenie procedury, znanej jako odbiór UDT wózka widłowego, kończy się dopuszczeniem (lub niedopuszczeniem) maszyny do eksploatacji. Przed wydaniem decyzji inspektor UDT sprawdza stan dokumentów, identyfikuje urządzenie, kontroluje oznakowanie i ogólny stan techniczny. Weryfikuje zgodność wyposażenia z dokumentacją. Finałem jest badanie techniczne odbiorcze, które przeprowadzane jest w siedzibie eksploatującego wózek widłowy.
O tym, na czym koncentruje się badanie odbiorcze, mówi specjalista reprezentujący sprzedawcę wózków widłowych Niko Alex z Warszawy: – W czasie odbioru inspektor sprawdza wszystkie układy odpowiedzialne za ruchy robocze wózka, czyli za unoszenie i przewożenie ładunków. Dokładnie testuje działanie układu kierowniczego i hamulcowego, ocenia stan ogumienia, stan utrzymania i działanie układu napędowego oraz układu elektrycznego i hydraulicznego. Przeprowadza też testy udźwigu i utrzymania ładunku. Zależnie od przebiegu badania możemy otrzymać decyzję o dopuszczeniu lub wskazanie usterek, które trzeba usunąć przed ponownym odbiorem.
Badania okresowe i doraźne wózków jezdniowych podnośnikowych
Po dopuszczeniu wózka do eksploatacji maszyna pozostaje pod stałym nadzorem technicznym – osób pracujących na wózkach, ale także UDT. Wózki jezdniowe podnośnikowe są urządzeniami transportu bliskiego (UTB), objętymi pełnym dozorem technicznym. Oznacza to, że muszą przechodzić regularne badania techniczne co 12 miesięcy. W trakcie badania inspektor UDT sprawdza, czy zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania UDT, czy maszyna nie ma uszkodzeń wpływających na bezpieczeństwo eksploatacji, czy nie wymaga naprawy. Kontroluje też obecność i właściwą pracę urządzeń zabezpieczających. Konieczne jest, aby wózek posiadał czytelne, umieszczone w widocznym miejscu napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje, w tym szczególnie diagram udźwigu.
Kolejność badania przewiduje sprawdzenie księgi rewizyjnej i dziennika konserwacji UTB, protokołów pomiarów elektrycznych (rezystancji izolacji obwodów elektrycznych, uziemień roboczych i odgromowych, a także zabezpieczeń przeciwporażeniowych instalacji UTB) oraz kwalifikacji konserwatora lub operatora uczestniczącego w badaniu. Po zakończeniu kontroli dokumentacji inspektor UDT przeprowadza oględziny wózka oraz testy funkcjonowania poszczególnych układów. Dobierane jest obciążenie adekwatne do udźwigu danego modelu, które pozwala stwierdzić prawidłowe działanie lub wykryć usterki.
Każdy wózek jezdniowy podnośnikowy przechodzi co 30 dni przegląd konserwacyjny (wózki prowadzone i zdalnie sterowane co 60 dni). Przegląd ma na celu kontrolę i usuwanie usterek, aby utrzymywać maszynę w sprawności, zapewniającej bezpieczną pracę. Wszystkie stwierdzone nieprawidłowości oraz termin i sposób ich usunięcia są starannie odnotowywane w Dzienniku Konserwacji.
Poza badaniami okresowymi przeprowadza się badania doraźne, wynikające z bieżących potrzeb eksploatacyjnych. Wózek jezdniowy podnośnikowy powinien przejść przegląd po wypadku lub awarii. Badanie przeprowadza inspektor UDT, który nie tylko określa stan techniczny wózka, ale też ustala przyczynę awarii lub wypadku. Przywrócenie wózka widłowego do eksploatacji jest możliwe wyłącznie po dokonaniu zaleconych po badaniu napraw i dokonaniu odbioru. Niezawiadomienie UDT o niebezpiecznym uszkodzeniu lub nieszczęśliwym wypadku w czasie eksploatacji wózka widłowego jest zagrożone karą grzywny.
Przeglądy codzienne
Najczęstszym rodzajem przeglądu stanu technicznego wózka są oględziny stanu technicznego, przeprowadzane każdorazowo przed rozpoczęciem pracy. Operator wózka ma obowiązek sprawdzić poprawność działania głównych układów technicznych oraz obejrzeć maszynę pod kątem występowania uszkodzeń mechanicznych. Kontrola obejmuje stan baterii trakcyjnej lub spalinowej jednostki napędowej, ocenę poziomu zużycia ogumienia, kontrolę poziomu i ciśnienia oleju, a także wycieki płynów eksploatacyjnych. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości operator powinien je niezwłocznie zgłosić. Napraw może dokonać wyłącznie osoba, która posiada aktualne uprawnienia konserwatora wózków jezdniowych.
Jeżeli chcemy mieć pewność, że nasza maszyna jest sprawna i może pracować w pełni bezpiecznie, to optymalnym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanej firmy, która prowadzi serwis wózków widłowych. Ułatwi to znacznie nie tylko bieżącą eksploatację wózka widłowego, ale także okresowe i doraźne. Przy niewielkiej flocie wózków widłowych tworzenie własnego serwisu i zatrudnianie fachowców z uprawnieniami konserwatorskimi jest zazwyczaj nieopłacalne.
